بهداشت دهان و دندان

واقعاً سلامت و بهداشتِ دهان و دندانها چقدر برایتان اهمیّت دارد؟ متأسفانه بخشی از ما ایرانیان فقط، به یک وعده مسواک زدن عادت کرده ایم!! و احیاناً مسواک زدن را بیشتر در صبحها، برای رهایی از بوی بد دهان و یا تمیز نمودن ظاهری دندانهای جلو، انجام میدهیم.

امّا لازم است یاد آور شویم خیلی از افراد که به زیبایی و جذّابیتهای ظاهری خود اهمیت می‌دهند، دستورات کامل مراقبت از دهان و دندانها را بسیار جّدی گرفته و نهایت مراقبت از این مهّم را مینمایند.

تأثیراتی مانند اعتماد بنفس در روابط کاری و اجتماعی می تواند ما را بداشتن چهره ای با دندانهای سالم و تمیز وادار نماید.

 اهمیّت بهداشت دهان و دندان 

حفاظت از سلامت عمومی: دهان و دندان‌ها در تماس مستقیم با مواد غذایی، باکتری‌ها و عوامل آلودگی هستند. نادرستی در مراقبت از دهان و دندان می‌تواند منجر به ایجاد عفونت‌ها، بیماری‌های لثه، تسویه شدن باکتری‌ها در دهان و سایر مشکلات صحی مرتبط شود.

جلوگیری از بوی بد دهان: نقص در بهداشت دهان می‌تواند منجر به تجمع باکتری‌ها و ذرات غذایی در دهان شود که بوی نامطبوع دهان را ایجاد می‌کند. حفظ بهداشت دهان و دندان کمک می‌کند تا بوی دهان منعطف بهبود یابد و اعتماد به نفس را تقویت کند.

حفظ دندان‌های سالم: مراقبت صحیح از دندان‌ها شامل تمیزی، مسواک زدن منظم و استفاده از مواد بهداشتی مناسب، به کاهش خطر ابتلا به تسویه، تسوک و تسویه شدن دندان‌ها کمک می‌کند. دندان‌های سالم و قوی به ما امکان خوردن غذاهای مختلف و لذت بردن از طعم‌ها را می‌دهند.

تضمین سلامت دندانها 

بهداشت دهان و دندان: عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، مانند برس‌زدن نامناسب، نداشتن روش مناسب شستشوی دهان، استفاده نادرست از مواد بهداشتی و عدم انجام منظم مراجعات به دندانپزشک، می‌تواند به ایجاد مشکلاتی مانند تسوک، لثه‌های خونریزی کننده، التهاب لثه و عفونت‌های دهانی منجر شود.

تغذیه نامناسب: مصرف بیش از حد مواد شیرین، غذاهای غنی از قند و نوشیدنی‌های گازدار، می‌تواند به تولید بیشتر اسید در دهان و بهبود رشد باکتری‌ها منجر شود. این امر می‌تواند به تسریع فرایند تسویه دندان‌ها، تسوک و تسک و تولید بوی نامطبوع دهان منجر شود.

ترکیبات مضر: مصرف سیگار و مواد مخدر می‌تواند عوارض جدی بر روی سلامت دهان و دندان داشته باشد. این عوارض شامل لکه‌ها و لکه‌های دودی روی دندان‌ها، بوی بد دهان، التهاب لثه، عفونت‌های دهانی و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های لثه و تحلیل رفتن آنهاست.

فشار و سایر عوامل روانشناختی: استرس، اضطراب و فشار روانی می‌تواند باعث ایجاد رفلکس‌های رنج آوری شود که باعث خم شدن و سایش دندان‌ها می‌شود. این امر می‌تواند منجر به فرسایش و ضعف دندان‌ها شود.

عوامل دارویی: مصرف برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها و داروهای ضد انعقاد می‌تواند تأثیرات جانبی روی دهان و دندان داشته باشد. برخی از این تأثیرات شامل لکه‌ها روی دندان‌ها، خشکی دهان، التهاب لثه و آسیب به بافت‌های نرم دهان است.

مراقبت منظم و صحیح از دهان و دندان، رعایت تغذیه سالم، کاهش استرس و مراجعه منظم به دندانپزشک می‌تواند به حفظ سلامت دهان و دندان کمک کند.

تغذیه سالم و سلامت دندانها

مصرف مواد غذایی سالم: مصرف میوه‌ها، سبزیجات، ماهی، گوشت سفید، لبنیات کم چرب و محصولات غنی از فیبر می‌تواند به سلامت دندان‌ها کمک کند. این مواد غذایی حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های مفید هستند که برای حفظ و تقویت دندان‌ها ضروری هستند.

کاهش مصرف قند و آب شیرین: قند و آب شیرین می‌توانند به رشد باکتری‌های دهانی و تولید اسید توسط آنها کمک کنند، که می‌تواند به پوکی و خوردگی  دندان‌ها و تولید بوی بد دهان منجر شود. توصیه می‌شود مصرف مواد شیرین به حد معقولی محدود شود و دقت به بهداشت دهان بیشتری داشته باشید.

مصرف منابع کلسیم: کلسیم برای سلامت دندان‌ها بسیار حیاتی است. مصرف ماهی، ماست، پنیر، بروکلی، شوید و آجیل‌ها می‌تواند میزان کلسیم در بدن را افزایش داده و به تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها کمک کند.

مصرف آب برای آب دهان: مصرف آب به میزان کافی برای آب دهان می‌تواند به حفظ بهداشت دهان و دندان کمک کند. آب بهداشتی برای شستشوی دهان بعد از هر وعده غذایی استفاده شود و کمک می‌کند تا ذرات غذایی روی دندان‌ها و درون دهان تمیز شود.

مصرف مصنوعات غذایی نرم و غیر‌خام: مصرف غذاهای نرم و نمکی در حد معقول و خوردن مواد خمیری مانند نان‌ها و سبزیجات فیبری می‌تواند به تمیزی دندان‌ها کمک کند و تجمع لکه‌ها و باکتری‌ها روی دندان‌ها را کاهش دهد.

علاوه بر این، مراقبت منظم و صحیح از دهان و دندان، شستشوی دهان و استفاده از محصولات بهداشتی مناسب، و مراجعات منظم به دندانپزشک نیز بخش مهمی از حفظ بهداشت دهان و دندان است.

مراقبتهای روزانه 

شستشوی دندان‌ها: دندان‌ها را حداقل دو بار در روز، صبح و شب با مسواک و مسواک‌زنی صحیح و دقیق تمیز کنید. استفاده از مسواک نرم و خمیردندان ملایم، به همراه مسواک‌ زدن به مدت حداقل دو دقیقه، برای از بین بردن ذرات غذایی و رسوبات موثر است.

استفاده از محصولات بهداشتی: از محصولات بهداشتی مناسب مانند خمیر دندان با فلوراید، آب دهان ضد باکتری و نخ دندان برای شستشوی دهان استفاده کنید. این محصولات به کاهش باکتری‌ها، کنترل بوی دهان و تقویت دندان‌ها کمک می‌کنند.

رعایت تکنیک صحیح مسواک ‌زنی: به یاد داشته باشید که مسواک‌زنی باید به طور صحیح انجام شود. مسواک را با حرکات ملایم و دورانی بر روی تمام سطوح دندان‌ها و لثه‌ها برس‌زنی کنید. همچنین، به نظافت زبان و بین دندان‌ها با استفاده از نخ دندان نیز توجه کنید.

مصرف آب برای آب دهان: آب آشامیدنی را پس از هر وعده غذایی بنوشید. این کار به شستشوی دهان و کاهش تجمع ذرات غذایی و باکتری‌ها کمک می‌کند. همچنین، می‌توانید از آب دهان ضد باکتری نیز استفاده کنید.

مراجعه منظم به دندانپزشک: رعایت مراجعات منظم به دندانپزشک برای بررسی و تمیزی دهان و دندان بسیار مهم است. پیروی از برنامه درمانی دندانپزشک و انجام تمامی اقدامات پیشگیرانه و درمانی توصیه شده توسط ایشان، به حفظ بهداشت دهان و دندان کمک می‌کند.

حفظ بهداشت دهان و دندان نیازمند توجه و پیوستگی است. ایجاد یک روال روزانه و منظم برای انجام مراقبت‌های فوق، به دستیابی به سلامتی و زیبایی دهان و دندان کمک می‌کند.

پیشگیریهای کلینیکی 

دندانپزشکی پیشگیرانه به حفظ و نگهداری سلامت دهان و دندان‌ها می‌پردازد. این بخش از دندانپزشکی به منظور جلوگیری از بروز بیماری‌ها و مشکلات دهان و دندان، تشخیص زودهنگام مشکلات و ارائه راهکارهای پیشگیرانه به بیماران تمرکز دارد. اهمیت دندانپزشکی پیشگیرانه به دلایل زیر است:

جلوگیری از بروز بیماری‌ها: دندانپزشکی پیشگیرانه امکان شناسایی زودهنگام و پیشگیری از بروز بیماری‌های دهان و دندان را فراهم می‌کند. این شامل بررسی منظم و دوره‌ای دهان و دندان، شناسایی علائم اولیه بیماری‌ها مانند تسکین و لثه‌های خونریزی و ارائه راهکارهای پیشگیری است.

حفظ و نگهداری سلامت دهان و دندان: ارائه مراقبت‌های پیشگیرانه مانند شستشوی دهان، پوشش دهانی با فلوراید، اصلاح دندان‌های نامنظم و کنترل سوزش‌های دندانی می‌تواند به حفظ و نگهداری سلامت دهان و دندان کمک کند.

افزایش آگاهی بیماران: دندانپزشکی پیشگیرانه به بیماران آموزش می‌دهد که چگونه برای حفظ بهداشت دهان و دندان خود مراقبت کنند. این آموزش شامل تکنیک‌های مسواک‌زنی صحیح، استفاده از نخ دندان، تغذیه صحیح و عواملی که بر سلامت دهان و دندان تأثیر می‌گذارند می‌شود.

کاهش هزینه‌های درمانی: با انجام مراقبت‌های پیشگیرانه و شناسایی زودهنگام مشکلات دهان و دندان، نیاز به درمان‌های گرانقیمت و پیچیده کاهش می‌یابد. این به معنی کاهش هزینه‌های درمانی برای بیماران است.

خدمات دندانپزشکان 

بررسی دوره‌ای دهان و دندان

شستشوی دهان و شستشوی دندان

کشف و پاکسازی رسوبات دندان

اعمال پروتکل‌های فلوراید

اصلاح دندان‌های نامنظم

آموزش بهداشت دهان و دندان به بیماران

تشخیص زودهنگام و پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان

عوامل خطرناک

بیماری‌های لثه: این بیماری‌ها شامل التهاب لثه، خونریزی لثه، عفونت‌های لثه و جیوه‌ای، ترک لثه و لثه‌های تورم‌دهنده می‌شوند.

خوردگی دندان: تسوس دندان نتیجه فرایند تخریب طبیعی دندان است که باعث ایجاد سوراخ و تخریب قسمت‌های مختلف دندان می‌شود.

بیماری‌های ریشه دندان: عفونت ریشه دندان، عفونت و التهاب پایانه عصبی دندان و عفونت‌های زیر‌لثه‌ای از جمله بیماری‌های ریشه دندان هستند.

بیماری‌های بافت‌های نرم دهان: این شامل زخم‌های دهانی، التهاب لعاب دهان، آفت دهانی و عفونت‌های ویروسی مانند آفت هرپس است.

بیماری‌های دهانی مرتبط با سیگار و ترکیبات دخانیات: مصرف سیگار و دخانیات می‌تواند منجر به بیماری‌های دهانی مانند آبسه نیکوتینی، لکه‌های تیره بر روی لثه و بیماری‌های لسیونی مثل کاندیدیازیس دهانی شود.

بیماری‌های دهان و دندان ناشی از نادرستی‌های تغذیه: مصرف بیش از حد مواد شیرین، غذاهای اسیدی و نقص در تغذیه می‌تواند به تسوس دندان و بیماری‌های لثه منجر شود.

بیماری‌های دهان و دندان، ناشی از بد ترتیبی دندان‌ها: بدتنظیمی‌های دندانی مانند بد فُرمی(فشردگی دندانها)، فروکشی لثه و بروز فضاهای بین دندان‌ها ممکن است عواملی برای بروز بیماری‌های دهان و دندان باشند.

عوامل ریسک دیگر شامل استفاده نادرست از مسواک و نخ دندان، عدم تمیزی مناسب دهان و نقص در بهداشت دهان و دندان هستند.

مهم است به عوامل خطر برای هر بیماری دهان و دندان مانند تاریخچه خانوادگی، استفاده از داروها، وضعیت عمومی سلامتی و عادات بهداشتی فرد در هنگام تشخیص و درمان این بیماری‌ها توجه کنیم. همچنین برای پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان، مراقبت منظم از دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک برای بررسی دوره‌ای و تشخیص زودهنگام مشکلات بسیار مهم است.

آموزش بهداشت دهان و دندان: آموزش درستی از نحوه استفاده از مسواک، نخ دندان و دیگر وسایل بهداشت دهان و دندان به همراه آگاهی از تکنیک‌های صحیح مسواک‌زدن و مراقبت از دهان و دندان به بهبود بهداشت دهان و دندان کمک می‌کند.