در سالهای اخیر خانمهای ایرانی، بخصوص در مناطق شمالی کشور تمایل زیادی به برنزه کردن پوست بدنشان پیدا کرده اند و بدون اطلاع کافی از مضرّات نور شدید آفتاب و یا تششعات مصنوعی دستگاههای سولاریزه ، از این تغییر ظاهری لذّت می برند.

در این مقاله سعی شده به  بخشی از سؤالاتی که توسط  خانمهای تحصیلکرده ایرانی با میانگین ۱۵ تا ۵۰ سال  در اینترنت جستجو نموده اند بپردازیم.

 روشهای برنزه کردن

برای برنزه کردن پوست، روشهای مختلفی وجود دارد. که در اینجا با برخی از آنها آشنا می شوید:

اشعه‌ی ماورای بنفش (UV): استفاده از اشعه‌ ماورای بنفش در سالن‌های آفتابگیری، که با استفاده از تابش لامپ‌های کار گذاشته شده در محیط  بصورت مصنوعی انجام می شود، این روش می تواند رنگدهی پوست را افزایش داده و تنها در چند جلسه شما را برنگ دلخواهتان برساند. اما باید عوارض محتمل مانند خشکی و آفتاب‌سوختگی را در نظر داشته باشید.

اسپری برنزه‌ کننده: اسپری‌های برنزه ‌کننده موجب تغییر رنگ پوست می‌شوند. این اسپری‌ها معمولاً حاوی رنگ‌های خاصی هستند که با تماس با پوست، به آن چسبیده و رنگدهی می‌کنند. این روش می‌تواند نتایج سریع و بدون نیاز به اشعه‌ی ماورای بنفش داشته باشد، اما رنگدانه‌های موجود در اسپری ممکن است روی لباس یا سطوح دیگر منتقل شوند.

خمیر برنزه‌کننده: خمیرهای برنزه‌کننده معمولاً دارای ترکیباتی هستند که با پوست واکنش داده، رنگدانه‌هایی را به آن منتقل می‌کنند. این خمیرها بر روی پوست مالیده شده و بعد از چند دقیقه شسته می شوند. نتیجه نهایی این روش ممکن است تا چند روز دوام داشته باشد.

کرم برنزه‌کننده: کِرم‌ها و لوسیون‌های برنزه‌کننده، معمولاً دارای رنگ‌دانه‌هایی هستند که با پوست واکنش داده و رنگدهی می‌کنند. این کِرم‌ها می‌توانند در طول روز به صورت مرتب بر روی پوست استفاده شوند تا رنگدانه‌ها در پوست نفوذ کنند و رنگ پوست را تغییر دهند. برای داشتن نتایج بهتر، می بایست از کرم‌ها با ترکیبات مرطوب‌کننده استفاده شود تا از خشکی و ترک‌های پوست جلوگیری شود.

تنظیم رژیم غذایی: مصرف بعضی از مواد غذایی می‌تواند به تغییر رنگ پوست کمک کند. برای مثال، مصرف سبزیجات و میوه های غنی از بتاکاروتن‌ها مانند هویج، کدو، و نارنگی به تغییر رنگ پوست کمک می‌کند. اما این روش نتایج سریعی ندارد و نیاز به مصرف مداوم دارد.

لازم به ذکر است که هر یک از این روش‌های برنزه کردن پوست، ممکن است عوارضی داشته باشد و برای داشتن نتایج بهتر و کاهش خطرات، بهتر است پیش از استفاده از هر یک از این روش‌ها، با پزشک خود مشورت کنید.

 برنزه با اشعه‌ ماورای بنفش 

استفاده از اشعه‌ی ماورای بنفش (UV) در تنظیم رنگ پوست بسیار مضر است. بیشتر مردم به دلیل داشتن پوستی برنزه و جّذاب، از این روش برای برنزه کردن پوست استفاده می‌کنند، اما در واقع این روش می‌تواند در حالت حاد به سرطان پوست و یا پیری زودرس، چین و چروک پوست و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های پوستی منجر شود.

اشعه‌ ماورای بنفش در تمام شرایط به پوست آسیب می‌زند و باعث ایجاد تغییرات در سلول‌های آن می‌شود. این تغییرات شامل ایجاد خطوط ریز و چین‌ها، تیرگی و کبودی پوست، لک‌های پوست و در موارد شدیدتر، سرطان پوست هستند.

بنابراین، بهتر است از روش‌های دیگر و بدون مضر برای برنزه کردن پوست استفاده کنید. به طور خاص، استفاده از کرم‌های برنزه‌ کننده، خطرات کمتری نسبت به استفاده مستقیم از اشعه‌ی ماورای بنفش دارد. همچنین، استفاده از روش‌های طبیعی مانند مصرف مواد غذایی غنی از بتاکاروتن‌ها، هم می‌تواند به تغییر رنگ پوست کمک کند و هم مضرّات کمتری دارد.

 برنزه کردن و زنان باردار 

در زنان باردار، تولید هورمون‌های بسیار مهمی همچون هورمون گرلین، استروژن و پروژسترون صورت می‌گیرد. استفاده از روش‌های برنزه کردن پوست مانند استفاده از اشعه‌ی ماورای بنفش (UV) می‌تواندعلاوه بر مشکلات پوستی، سلامت دوران بارداری را با خطر مواجه نماید.

در صورت استفاده از اشعه‌ی ماورای بنفش در دوران بارداری، خطر افزایش سیاهی پوست و ایجاد لک‌های پوستی برای زنان باردار وجود دارد. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده از اشعه‌ی ماورای بنفش در دوران بارداری می‌تواند خطر بروز سرطان پوست در کودک را نیز افزایش دهد.

بنابراین، بهتر است زنان باردار، برنزه کردن پوست خود را در زمان دیگر قرار دهند. در صورت تمایل به برنزه کردن، بهتر است روش‌های دیگری مانند استفاده از کرم‌های برنزه ‌کننده بدون UV و یا استفاده از روش‌های طبیعی مانند مصرف مواد غذایی غنی از بتاکاروتن‌ها را تجربه نمایند. در چنین مواردی توصیه میشود ، قبل از استفاده از هر گونه روش با پزشک خود مشورت نمایید.

 روشهای بدون عوارض 

از جمله روش‌هایی که می‌توان به آنها اشاره کرد، استفاده از کرم‌های برنزه کننده بدون UV، و یا استفاده از روش‌های طبیعی مانند مصرف مواد غذایی غنی از بتاکاروتن‌ها است، مصرف مواد طبیعی دیگری مانند چای سبز، قهوه، شاه توت، روغن جوانه گندم و… میتوانند مفید باشند.

استفاده از کرم‌های برنزه کننده بدون UV از عوارض بسیار کمتری نسبت به روش‌های دیگر برخوردار است. این کرم‌ها معمولاً شامل رنگ‌دهنده‌های غذایی هستند که روی پوست قرار گرفته و به رنگ پوست زیبایی و براقیت خاصی می‌بخشند. این کرم‌ها برای تمامی افراد قابل استفاده هستند و عوارض و مشکلات مرتبط با روش‌های دیگر نظیر دراز کشیدن در زیر نور مستقیم اشعه‌ ماورای بنفش در آنها به وجود نمی‌آید.

 مواد برنزه و پوستها 

استفاده از برنزه کننده‌هایی که برای پوست چرب طراحی شده‌اند برای پوست خشک ممکن است مناسب نباشند. اغلب این نوع برنزه کننده‌ها(مناسب پوست چرب) دارای الکل و مواد خشک کننده هستند که ممکن است باعث ترک خشکی و آسیب در پوست خشک شوند. به همین دلیل، برای پوست خشک بهتر است از برنزه کننده‌های غیر الکلی و با فرمولاسیون‌های مرطوب کننده استفاده کنید. همچنین، پیش از استفاده از هرگونه برنزه کننده برای پوست خشک، بهتر است با متخصص پوست در ارتباط باشید.

 برنزه کردن و لک‌های پوستی 

 برنزه کردن پوست ممکن است منجر به ایجاد لک‌های پوستی شود. این مسئله معمولاً در صورت استفاده نادرست و پی در پی  از برنزه کننده‌ها، مانند نور مستقیم آفتاب یا استفاده از محصولات برنزه کننده‌ ممکن است باعث ضربه به سلول‌های پوستی شده و افزایش میزان ملانین در پوست را بالا ببرند، که همین مشکل برای ایجاد لک های پوستی کافیست.

با توجه به توضیحات فوق، برای جلوگیری از ایجاد لک‌های پوستی باید از برنزه کننده‌هایی با فرمولاسیون‌های ملایم استفاده کنید و متندن در زیر نور مستقیم آفتاب را به حداقل ممکن محدود کنید.

 برنزه کردن پوست تیره 

 برای برنزه کردن پوست در خانم‌هایی که از حالت عادی پوست کمی تیره‌تر هستند، روش‌های خاصی وجود دارد. یکی از روش‌های مطمئن و پایدار برای برنزه کردن پوست در این خانم‌ها، استفاده از محصولات خودرنگ بدون نیاز به نور خورشید و یا لامپ‌های برنزه کننده است. این محصولات شامل اسپری‌های برنزه کننده، کرم‌های برنزه کننده و ژل‌های برنزه کننده هستند که با ایجاد رنگ بر روی پوست، ظاهری برنزه و تیره تر به پوست می‌بخشند. اما لازم به ذکر است که همانند سایر روش‌های برنزه کردن پوست، باید این محصولات را با دقت و به میزان مناسب استفاده کرد تا احتمال بروز عوارض ناخواسته کاهش یابد. همچنین، توصیه می‌شود از طیق پزشک خود، تست حساسیت انجام داده شود.